De stichting is opgericht op 4 maart 1964 door de heer Leo Perk Vlaanderen, een Nederlandse econoom die het grootste deel van zijn leven in Engeland heeft gewoond en werkzaam was als statisticus voor de International Rubber Study Group in Londen.
Gedurende zijn leven ontwikkelde Leo Perk Vlaanderen een belangstelling voor de opvoeding en het onderwijs in het algemeen en voor de (her-)opvoeding van (ex-)gevangenen die hij regelmatig bezocht in het bijzonder. Hij had speciale belangstelling voor de onderwijsmethoden van de Zwitserse pedagoog Heinrich Pestalozzi (1746-1827), wiens scholen en projecten hij financieel ondersteunde. Bovendien ontwikkelde hij gedurende bezoeken aan ontwikkelingslanden belangstelling voor de hulp aan jonge mensen uit deze landen door hen in staat te stellen onderwijs aan Engelse scholen en/of universiteiten te volgen op zijn kosten. Opdat dit werk ook na zijn overlijden voortgezet kon worden, richtte hij de Stichting Elise J.H. Spykman op. De stichting is genoemd naar zijn moeder, wier erfenis hem voor een belangrijk gedeelte in staat stelde zijn doelen te realiseren.
Met haar logo dat staat voor geven voor gezondheid en voorspoed beoogt de stichting haar doelstellingen tot uitdrukking te brengen in hiƫrogliefentaal, een taal waarvoor is gekozen als herinnering aan de voorliefde van de stichter voor de oud-Egyptische cultuur.
De Stichting Elise J.H. Spykman is opgericht ter ondersteuning van hen die door ziekte, gebrek of anderszins niet voldoende in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, met de nadruk op jongeren.
Aangezien in Nederland voor deze doelgroep diverse voorzieningen bestaan, richt de stichting zich vooral op ontwikkelingslanden.
De stichting steunt zowel individuen als instellingen.
De stichting is een 'Algemeen nut beogende instelling' (RSIN 806188042).